Psychologia koloru bada wpływ kolorów na zachowanie człowieka. Jako część psychologii, rozumianej jako nauka medyczna, uważana jest za dyscyplinę niedojrzałą. Niemniej jednak w innych dziedzinach, takich jak projektowanie, moda, reklama czy architektura, jej badanie jest brane pod uwagę.
Geneza psychologii koloru
Historia koloru zaczyna się od Arystotelesa i jego odkrycia tego, co nazwał „kolorami podstawowymi”. Kolory te związane są z wodą, niebem, ziemią i ogniem. Po pewnym czasie Leonardo Da Vinci, opierając się na definicji kolorów podstawowych Arystotelesa, sklasyfikował je na żółty, niebieski, zielony i czerwony oraz dodał dwa inne – biały jako odbiornik wszystkich kolorów i czarny, reprezentujący ich brak. Już w XVIII wieku Isaac Newton wykazał, że światło białe tworzy pasmo barw, które można rozdzielić za pomocą pryzmatu, a nie że pryzmat wytworzył te barwy, jak wcześniej sądzono.
Wolfgang Goethe, niemiecki poeta i naukowiec, zapoczątkował to, co dziś znamy jako psychologię kolorów. W swoim traktacie „Teoria koloru” i przeciwstawiając się perspektywie Newtona, która mówiła, że kolor jest czymś ściśle fizycznym, wskazuje, że to, co widzimy z danego obiektu, jest uwarunkowane naszą własną percepcją, a nie tylko jego cechami fizycznymi.
Obecnie najbardziej cenionym opracowaniem dotyczącym teorii koloru jest praca niemieckiej socjolog i psycholog Evy Heller (1948-2008), w której rozwija ona związek pomiędzy kolorami a przekazywanymi przez nie uczuciami czy wrażeniami. Związki, które, dalekie od przypadkowości, są nieodłącznym elementem naszego własnego języka i myślenia.
Zastosowania teorii koloru
Kolor ma fundamentalne znaczenie w wyglądzie produktu, jak również w rozpoznawalności marki. Z tego powodu, wykorzystanie teorii kolorów jest niezbędne w dziedzinie marketingu i reklamy. W rzeczywistości istnieją różne badania, które wskazują, że wstępna ocena produktu jest dokonywana w ciągu pierwszych 90 sekund interakcji z konsumentem i od 62% do 90% tej oceny opiera się na wyglądzie przedmiotu.
W przypadku logo marki, jego kolor określa osobowość marki i ostatecznie osobowość marki wpływa na intencję zakupu.
Pomimo znaczenia psychologii koloru w reklamie i różnych badań, które potwierdzają pewną zależność między kolorem a procesem sprzedaży, błędem byłoby dokonywanie uogólnień. Dzieje się tak dlatego, że ten sam kolor może mieć różny wpływ na różnych ludzi, w zależności od ich płci, wieku czy kultury.
Znaczenie kolorów
Poniżej przedstawiamy listę głównych pojęć, z którymi kojarzone są najbardziej rozpowszechnione kolory:
- ŻółtyKolor słońca. Jest kojarzony z optymizmem, szczęściem, intelektem i energią.
- CzerwonyCzerwony: kolor krwi i ognia. Jest związany z siłą, niebezpieczeństwem, miłością i mocą.
- NiebieskiKolor nieba. Symbolizuje lojalność, mądrość, zaufanie i prawdę.
- PomarańczowyŁączy wrażenia czerwieni i żółci przywołując szczęście, kreatywność, sukces, fascynację lub entuzjazm.
- ZielonyKolor natury, a więc wzrostu, harmonii, świeżości i płodności.
- FioletowyFioletowy : Łączy w sobie czerwień i niebieski wskazując na siłę, szlachetność, luksus, kreatywność i niezależność.
- BiałyBiały: Kojarzy się ze światłem, a przez to z dobrocią, czystością i niewinnością.
- Czarny: Jest związany ze śmiercią, złem lub tajemnicą, ale także z elegancją i mocą.
Kolor w oświetleniu
Kolor, a dokładniej temperatura barwowa oświetlenia bezpośrednio wpływa na nasz nastrój i sprzyja określonym reakcjom emocjonalnym. Barwa światła może mieć decydujący wpływ na nasz nastrój.
Ciepłe barwy światła są zalecane w pomieszczeniach takich jak sypialnie czy salony, ponieważ pomagają stworzyć przytulniejszą atmosferę. Z kolei zimne światło stosuje się w kuchniach, biurach czy szkołach, ponieważ ten bardziej niebieski odcień światła sprzyja koncentracji.
Wybierając oświetlenie do danego pomieszczenia, musimy wziąć pod uwagę czynności, które będą w nim wykonywane.
Mamy również lampy RGB, które pozwalają nam na oświetlenie dowolnym kolorem, który zapewni nam różne odczucia w pomieszczeniu w zależności od wybranego koloru.
Jak widzimy, choć każda osoba może reagować na kolor inaczej, to zgodnie z psychologią koloru istnieje pewna zgodność, zwłaszcza wśród osób o podobnym zapleczu kulturowym, co do wrażeń przekazywanych przez ten czy inny kolor.