Instalacja elektryczna w naszym domu jest jednym z podstawowych elementów tegoż, gdyż od niej zależy prawidłowe działanie różnych urządzeń elektrycznych. Ponadto każda wada lub brak bezpieczeństwa w instalacji może mieć poważne konsekwencje, takie jak porażenie prądem lub pożar.
Już wcześniej widzieliśmy, że obwody w domach są równoległe, ale przy tej okazji skupimy się bardziej szczegółowo na tym, jak prąd dociera i jest rozprowadzany w domu.
Instalacja elektryczna w domu
Przed wejściem w materię wygodnie jest krótko podsumować, jak prąd dociera do naszego domu. Proces ten składa się z trzech głównych faz:
- Wytwarzanie: Która odbywa się w elektrowniach.
- Przesyłanie: Gdzie energia elektryczna podróżuje, przy bardzo wysokim napięciu, z elektrowni do podstacji sieciowych.
- Dystrybucja: Która faktycznie dostarcza energię do użytkowników.
Instalacja elektryczna
Kiedy energia elektryczna dociera do budynku odbiorcy końcowego, pojawia się instalacja łącząca. Jest to instalacja, która łączy sieć dystrybucyjną z własną instalacją domu. Składa się ona z różnych elementów takich jak np.
- Linia zasilająca: Łączy linię dystrybucyjną ze skrzynką ochrony ogólnej budynku i jest własnością firmy elektrycznej. Tworzą ją kable 3-żyłowe oraz neutralny (trójfazowy).
- Skrzynka ochrony ogólnej lub CGP: Zwykle znajduje się na elewacji i mieści trzy bezpieczniki (po jednym dla każdej fazy), które chronią instalację wewnątrz budynku.
- Linia dystrybucyjna: Prowadzi od CGP do pomieszczenia z licznikami. Składa się z trzech faz, przewodu neutralnego i uziemienia.
- Centralizacja liczników: Tutaj znajdziemy jeden licznik na mieszkanie/użytkownika i to właśnie tutaj następuje zamiana energii trójfazowej na jednofazową, czyli taką, z której korzysta użytkownik domowy. Użytkownicy są rozmieszczeni tak równomiernie jak to możliwe pomiędzy trzema fazami. Stąd wychodzą poszczególne pochodne, które docierają do domu.
Instalacja elektryczna wewnątrz domu
W instalacji domowej pierwszym elementem, który można było znaleźć był ICP (Interruptor of control of power), który służy do ograniczenia zużycia energii do tej, która została zakontraktowana. Ten element nie jest już potrzebny przy nowych cyfrowych licznikach, dlatego pierwszym elementem, który znajdziemy w instalacji elektrycznej domu jest ogólny panel sterowania i ochrony (CGMP).
W CGMP znajdziemy różne łączniki (różnicowe, wyłączniki itp.), ochronniki przeciwprzepięciowe i inne rozdzielnice modułowe, jednym słowem cały szereg elementów, które służą głównie do ochrony ludzi i samej instalacji, przed wyładowaniami lub przepięciami.
ICP nie jest już potrzebny, jeśli zainstalowaliśmy licznik cyfrowy.
Wewnątrz domu znajdziemy szereg niezależnych obwodów, które będą zasilać różne urządzenia elektryczne, które posiadamy. Najczęściej spotykane jest posiadanie 5 niezależnych obwodów:
- C1: System oświetlenia domu.
- C2: Lodówka i gniazda ogólnego użytku.
- C3: Gniazda kuchni i piekarnika.
- C4: Zmywarka, pralka i elektryczny podgrzewacz wody.
- C5: Gniazda łazienkowe i pomocnicze gniazda kuchenne.
W przypadku mieszkań o liczbie metrów użytkowych większej niż 160 lub z dodatkowymi usługami, takimi jak ogrzewanie lub automatyka domowa, należy zainstalować niektóre z poniższych obwodów, w zależności od specyficznych potrzeb każdego projektu:
- C6: Jak C1.
- C7: Jako C2.
- C8: Ogrzewanie.
- C9: Klimatyzacja.
- C10: Suszarka.
- C11: Automatyka domowa i zabezpieczenia.
- C12: Jako wzmocnienie dla C3, C4 i C5.
Każdy obwód składa się z trzech przewodów (faza, neutralny i uziemienie), z których wynikają równoległe połączenia do każdego z elementów obwodu. Te połączenia i sploty wykonuje się w puszkach przyłączeniowych i zawsze za pomocą zacisków lub listew zaciskowych. Grubość kabla jest podana przez natężenie prądu, który muszą podtrzymywać. W czasie przedstawiania tych obwodów można stosować różne rodzaje schematów elektrycznych.
Podstawowe zespoły elektryczne w domu
Następnie opiszemy krótko główne rodzaje obwodów, które możemy znaleźć w naszej instalacji elektrycznej.
Prosty punkt świetlny z wyłącznikiem
Najprostszym przykładem będzie żarówka, która jest włączana i wyłączana z jednego wyłącznika.
Punkt świetlny z dwoma przełącznikami
W tym przypadku mamy dwa przełączniki działające na ten sam punkt świetlny.
Punkt świetlny z przełączanymi łącznikami krzyżowymi
Punkt świetlny jest obsługiwany z trzech różnych przełączników.
Brzęczyk z przyciskiem
Tutaj układ jest taki sam jak w przypadku pojedynczego punktu świetlnego. Zamiast punktu świetlnego mamy brzęczyk, który wyda dźwięk po uruchomieniu odpowiedniego przycisku.
Gniazda zasilające
Jest to zespół, który służy do zasilania wtyczek. Polega on na prostym wyprowadzeniu przewodów do gniazda.
Teraz znamy już najbardziej podstawowe aspekty instalacji elektrycznej w domu, ale trzeba pamiętać, że jest to tylko mały przewodnik. Jeśli potrzebujemy informacji technicznych, musimy sięgnąć do rozporządzenia o elektrotechnice niskiego napięcia (REBT).